Crossmediaal, multimediaal en transmediaal: wat is nou eigenlijk het verschil?

Crossmediaal, multimediaal en transmediaal. Alledrie lijken ze zo op elkaar en kunnen ze gemakkelijk verward worden. Toch zijn het alle drie totaal verschillende termen. De grote vraag is dan natuurlijk: wat is nou eigenlijk het verschil? In deze post zal ik dit uitleggen door middel van voorbeelden. In het kort komt het er op neer dat bij crossmediaal men gebruikt maakt van verschillende media, als televisie en internet, waarbij alle media samenhangt en elkaar versterkt. Bij multimediaal versterken de verschillende media elkaar juist niet; alle verschillende soorten media geven dezelfde soort informatie. Ten slotte heb je nog het transmediale concept, waarbij de verschillende soorten media totaal geen invloed op elkaar heeft; alle verschillende mediakanalen staan compleet los van elkaar.

Om dit kortbondige antwoord op de vraag ‘wat is het verschil tussen crossmediale-, multimediale- en transmediale concepten’ te versterken, zal ik hieronder bij elke soort een voorbeeld geven om het een beetje te verduidelijken. Een bekend voorbeeld helpt vaak een duidelijk beeld te scheppen bij een onbekende term, waardoor het onthouden van de termen vaak ook gemakkelijker gaat.

Laten we bij het crossmediale concept een lekker bekend voorbeeld nemen: Wie Is De Mol?. Een programma wat elk jaar op Nederland 1 te zien is en elk jaar weer erg veel kijkers trekt. Wat is nou zo crossmediaal aan dit programma? Dat zal ik uitleggen. Bij Wie Is De Mol heb je het programma zelf, waarbij alle nodige informatie wordt gegeven. Daarnaast heb je ook nog een tweede scherm, zoals je laptop of tablet, waarbij je zelf de eindtest kan doen om te zien of je op de goede mol zit of niet. Ook heb je nog verschillende extra’s op de site en heb je een soort ‘after show’ en de ‘roodshow’ waarbij er nagepraat wordt. Al deze factoren beïnvloeden elkaar; zonder de show begrijp je niets van de test.
Op naar de volgende: het multimediale concept. NU.nl is hiervan een goed voorbeeld. Bij NU hebben ze zowel een app als de website. Op beide platformen biedt NU precies dezelfde informatie. Op zowel de site als in de app zal precies hetzelfde artikel staan.
Ten slotte heb je natuurlijk nog het transmediale concept. Het eerste wat in mij op kwam was Harry Potter, maar daarnaast eigenlijk elke boekenserie die is verfilmd. Eerst was er het boek, waarna het boek werd omgezet in een film. De film staat compleet los van het boek. Je hoeft niet eerst het boek te lezen voordat je de film ziet of vice versa.

Kortom: zowel crossmediaal, multimediaal en transmediaal mag dan wel erg veel op elkaar lijken, er zijn toch enorm veel verschillen tussen de drie soorten concepten. Waarschijnlijk zijn deze verschillen door de voorbeelden die hierboven zijn gegeven iets duidelijker geworden. Toch is het lang niet altijd even duidelijk bij welke soort het concept hoort; vaak ontstaat er nog een overlapping. Maar ontstaan er ook concepten waarbij alle drie de concepten van toepassing zullen zijn?

Door: Bente van Oosterom