In deze blogpost ga ik het hebben over het verband tussen de crossmediale conceptvormen (multimediaal-, crossmediaal- en transmediaal concept) en de contentrelaties (Iconische-, indexicale- en symbolische relatie). Er is sprake van een iconische relatie wanneer content over verschillende kanalen een grote overeenkomst vertoont. Een voorbeeld hiervan is een reclamespotje op de televisie waarvan het geluid alleen te horen is op de radio. Een indexicale relatie is verwijzend van aard. Denk hierbij bijvoorbeeld aan televisiespotjes of advertenties die verwijzen naar het internet. Het belangrijkst doel voor de ontwerper om te verwijzen, heeft te maken met verdienmodellen: door over te schakelen naar een ander mediakanaal, kunnen inkomsten worden geproduceerd. Een symbolische relatie gaat uit van de verschillende media-uitingen die niet alleen naar elkaar verwijzen, maar ook melding maken aan een waarde die uitstijgt boven de individuele uitingen. Tussen deze contentrelaties bestaat een verband met de crossmediale conceptvormen, alleen nu is de vraag welke bij welke hoort.
De vraag die in deze blogpost centraal staat, is welke contentrelatie hoort bij welke crossmediale conceptvorm en waarom. Ook moeten hier voorbeelden bij worden gevonden. Een goede duidelijke vraag zou dan worden: Welke voorbeelden zorgen ervoor dat je weet welke contentrelatie bij welke crossmediale conceptvorm hoort en waarom?
Een iconische relatie staat in verband met de conceptvorm transmediaal, omdat bij een iconische relatie de informatie uit de verschillende mediakanalen onafhankelijk van elkaar zijn, net zoals bij de conceptvorm transmediaal. Een voorbeeld van een iconische relatie is Carglass. De reclame die voor Carglass wordt gemaakt kun je op tv en op de radio terugvinden. Een ander voorbeeld is de Telegraaf. De informatie hiervan vind je terug in de krant zelf (print), maar ook op een app.
Een indexicale relatie staat in verband met de conceptvorm crossmediaal, omdat bij een indexicale relatie de informatie via meerdere verschillende mediakanalen wordt overgebracht om ervoor te zorgen dat er een totaalbeeld ontstaat, net zoals bij de conceptvorm crossmediaal. Een voorbeeld van een indexicale relatie is de VID (Verkeersinformatiedienst). Deze verwijst tijdens RTL Verkeer naar een telefoonnummer en app. Een ander voorbeeld is Kijkwijzer. Zij geven voor de film aan aan welke symbolen van Kijkwijzer de film voldoet en verwijzen voor verdere uitleg en informatie naar de site van Kijkwijzer.
Een symbolische relatie staat in verband met de conceptvorm multimediaal, omdat bij een symbolische relatie de informatie via meerder mediakanalen wordt verspreid, maar wel dezelfde boodschap blijft houden, net zoals bij de conceptvorm multimediaal. Een voorbeeld van een symbolische relatie is Jan Smit. Naast het feit dat hij muziek en live-evenementen geeft, bestaat er ook een soap met zijn vrienden: “De zomer voorbij”. Een ander voorbeeld is Oprah Winfrey. Zij is bekend van haar talkshow, website, boekenclub en magazine.
De drie conceptvormen multimediaal-, crossmediaal- en transmediaal concept zijn dus ieder te linken aan één van de contentrelaties (iconische-, indexicale- en symbolische relatie). Een uitdaging zou zijn om één voorbeeld te kunnen vinden die meerdere combinaties bevat. Wie weet!?
Door: Denise van Geffen
Crossmedia Theorie JDE-D04 2014 